Cảm nhận âm nhạc: “Có người con gái, Đông về đan áo ấm ra sa trường…”
Những tấm áo, chiếc khăn được đan từ những bàn tay, có thể không đẹp bằng một chiếc áo, chiếc khăn được dệt lên từ dàn máy hiện đại, nhưng lại khiến người mặc cảm thấy ấm lòng, hạnh phúc. Vì trong từng sợi len, họ cảm nhận được sự quan tâm, tình yêu thương từ người đan gửi tặng. Sự giá rét khi đông về cũng là lúc mà nỗi cô đơn, sự nhung nhớ dâng tràn trong tâm hồn đôi lứa lúc còn ở buổi xa nhau.
Nguồn ảnh: Đinh Văn Linh
Tôi không biết hiện nay có còn cô gái nào chịu khó cần mẫn ngồi đan áo cho người yêu hay không, nhưng đó là một hình ảnh quen thuộc vào những ngày xưa. Trong âm nhạc, các nhạc sĩ Trường Sa và Phạm Thế Mỹ đã vẽ nên bức tranh tuyệt đẹp về một người vợ ngồi đan áo chờ chồng trong ca khúc Chuyện Tình Người Đan Áo và Đan Áo Mùa Xuân. Còn ở trong thơ, người ta cũng bắt gặp hình ảnh đó với Mùa Đông Đan Áo của Nguyễn Bính và Đan Áo Mùa Đông của Hoàng Ngọc Ẩn:
Em đang đan nốt đường len cuối
Kết áo cho nhanh gửi đến chàng
Gió lạnh mây buồn vương lạc lối
Em sợ anh lạnh lúc đông sang…
Một chiếc áo đan tay để mặc mùa đông, xét cùng thì chỉ là vật ngoài thân, dù chỉ là một chiếc áo, nhưng chứa đựng trong đó vô vàn niềm tin, tình yêu và nỗi đợi chờ mong ngóng của người vợ hậu phương gửi về người yêu ở chốn xa:
Có người con gái Đông về đan áo ấm ra sa trường
Ước mơ không nhiều mong niềm vui bé đến phương trời xa
Ai đi trong giá lạnh chẳng nghĩ chuyện người đan áo
Một vừng trăng xẻ bóng chia đôi
Áo đan chưa rồi lỡ mưa đông về giá lạnh người đi.
Khi đất nước còn thời loạn, những đôi vợ chồng, đôi trai gái yêu nhau mà phải xa nhau biền biệt, chỉ gặp nhau qua những bức thư tình đẫm nước mắt. Người hậu phương chỉ còn cách thể hiện tình yêu và nỗi nhớ nhung của mình qua từng nếp áo len được đan tỉ mỉ, cần mẫn, với ước mong rằng từng nếp len đường chỉ đó sẽ giúp người yêu của mình được ấm lòng trong đêm trường mùa Đông giá lạnh. Trong từng nếp áo đó sẽ thoang thoảng hương thơm từ bàn tay con gái, và người trai có biết chăng là trong áo còn có cả những giọt lệ âm thầm rớt. Người mặc áo cũng là mặc vào những yêu thương và cả những giọt nước mắt hờn tủi:
Mỗi mùa đông đến đem từng cơn gió rét run vai gầy
Những ai âm thầm gom đầy nhung nhớ viết lên thành thơ
Trong tâm tư áo dệt bằng những giòng lệ yêu dấu
Tặng người yêu lạnh giá đêm thâu
Đã thương nhau rồi, mấy ai không ngồi đan mộng từng đông…
Trước năm 1975, người đầu tiên hát ca khúc Chuyện Tình Người Đan Áo (tên gốc là Chuyện Người Đan Áo) là ca sĩ Kim Loan. Nhạc sĩ Trường Sa từng kể lại rằng có một lần mẹ của cô ca sĩ xinh đẹp này đã đến gặp ông để nhờ viết một bài hát dành riêng cho Kim Loan. Nhạc sĩ đã sáng tác bài này để Kim Loan thu vào trong dĩa hát của hãng Thiên Thai.
Thập niên 1970, khi nhạc sĩ Vinh Sử thực hiện băng cối magnetophone Kim Đằng và đã đưa bài Chuyện Người Đan Áo vào băng Kim Đằng 5 với tiếng hát Nhật Trường.
Tác giả của ca khúc Chuyện Người Đan Áo là nhạc sĩ Trường Sa. Khởi đầu sự nghiệp, ông sáng tác nhiều ca khúc nhạc vàng nổi tiếng như Hành Trang Giã Từ, Một Lần Xa Bến, Chuyện Người Đan Áo… Tuy nhiên sau đó, ông chuyển sang sáng tác tình ca như Một Mai Em Đi, Xin Còn Gọi Tên Nhau, Rồi Mai Tôi Đưa Em, Mùa Thu Trong Mưa…
Đông Kha (nhacxua.vn)