Bài hát hay

Ngày ấy tuổi học trò
sân trường đầy phượng đỏ…

Câu thơ này của thi sĩ Nhất Tuấn và màu phượng thắm sân trường luôn gợi lại trong mỗi chúng ta nỗi tiếc nhớ xa xôi về những tháng năm tươi đẹp nhất của một đời người.

Màu hoa phượng trong thơ Nhất Tuấn còn gọi là màu “hoa học trò”, màu hoa thắm tươi và đẹp như mối tình đầu vụng dại của những cô cậu học trò. Tình đầu là những xao xuyến, những rung động của trái tim vừa chớm biết yêu. Tình đầu là mộng ước, là giấc mơ tươi đẹp nhất của một thời tuổi trẻ.

Bài thơ Hoa Học Trò của thi sĩ Nhất Tuấn được nhạc sĩ Anh Bằng phổ thành ca khúc cùng tên nổi tiếng vào thập niên 1960. Bài hát còn mang tên khác là Bây Giờ Còn Nhớ Hay Không. Có lẽ rằng ít người có dịp được thưởng thức nguyên tác của bài thơ Hoa Học Trò ở dưới đây:

Bây giờ còn nhớ hay không
Ngày xưa hè đến phượng hồng nở hoa
Ngây thơ em rủ anh ra
Bảo mình nhặt phượng về nhà chơi chung

Bây giờ còn nhớ hay không
Anh đem cánh phượng bôi hồng má em
– “Để cho em đẹp như Tiên!”
Em không chịu, sợ phải lên trên trời.

– “Lên trời hai đứa đôi nơi
Thôi em chỉ muốn làm người trần gian”
Hôm nay phượng nở huy hoàng
Nhưng từ hai đứa lỡ làng duyên nhau

Rưng rưng phượng đỏ trên đầu
Tìm em, anh biết tìm đâu bây giờ
Bao nhiêu kỷ niệm ngày xưa
Gửi vào đây một bài thơ cuối cùng

Bây giờ còn nhớ hay không
Đến người em nhận làm chồng? Mà thôi.

Ngoài bài thơ trên, thi sĩ Nhất Tuấn còn có nhiều bài thơ khác được phổ nhạc, tiêu biểu là Chủ Nhật Này Trẫm Nhớ Ái Khanh Không (Trần Thiện Thanh) và Con Quỳ Lạy Chúa Trên Trời (Phạm Duy).

Trong một dịp nói chuyện về bài thơ “Hoa Học Trò”, Nhất Tuấn kể lại như sau:

“Tôi làm bài thơ Hoa Học Trò vào thập niên 1960. Thành thật mà nói, tôi bị ảnh huởng bởi mấy câu thơ của nhà thơ đàn anh, thi sĩ Nguyễn Tố, đại khái là tôi thích mấy câu lục bát này của Nguyễn Tố như sau:

Nàng rằng hoa rụng mình ơi
Nhặt cho đầy giỏ rồi chơi vợ chồng
Thế mà khi tới loan phòng
Thì ai? tôi có là chồng nàng đâu…

Và tôi làm bài thơ của tôi khi nhớ lại là cái thuở ngày xưa còn bé cũng chơi với mấy đấng bạn nhi đồng nam nữ xoa hoa dâm bụt, hoa phượng vào má nhau cho đỏ cho đẹp như cô dâu ngày đám cưới. Chỉ có vậy thôi. Rồi cái số của tôi là ngay từ những bài thơ đầu, tự dưng ưa làm thơ mà nhiều xui xẻo khi vào đoạn kết những bài thơ, để cho có vẻ lâm li bi đát buồn vơi trong các tập “Truyện Chúng Mình” của những ngày xa xưa đó lại có bài thơ “Hoa Học Trò”.

Ca khúc Hoa Học Trò – Bây Giờ Còn Nhớ Hay Không trở thành 1 trong những ca khúc học trò được yêu thích nhất thập niên 1960. Những tình khúc viết về thời gian đẹp nhất của đời người này luôn được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt:

Bây giờ còn nhớ hay không?
Anh đem cánh phượng tô hồng má em
Để cho em đẹp như tiên
Nhưng em không chịu
Sợ phải lên trên trời…

Câu hát, câu thơ “bây giờ còn nhớ hay không” được lặp lại nhiều lần để diễn tả tâm trạng nuối tiếc, hỏi rằng người có còn nhớ những kỷ niệm của tuổi học trò? Ngày ấy anh tặng em cánh phượng hồng để tô lên má đẹp như tiên. Em ngúng nguẩy không chịu vì sợ tiên bay lên trời thì để lại anh bơ vơ giữa đời. Những kỷ niệm thơ ngây và đáng yêu đó anh vẫn không thể nào quên được.

Rồi mùa hoa học trò đến, lúc “phượng nở huy hoàng” cũng là lúc mà cánh cổng trường khép lại, bạn bè chia ly mỗi người mỗi hướng. Không như ngày nay, ngoại trừ cuối cấp thì học trò chia tay 3 tháng hè rồi cũng sẽ gặp lại nhau. Nhưng ở thời điểm chiến tranh ly loạn năm xưa, chia tay cuối năm học rồi thì sẽ không biết khi nao gặp lại, nên mùa hè cũng là mùa ly biệt.

Hôm nay nhìn lại cánh phượng ở trên đầu, bao nhiêu kỷ niệm của một thủa dấu yêu lại tràn về:

Rưng rưng phượng đỏ trên đầu
Tìm em, anh biết tìm đâu bây giờ
Bao nhiêu kỷ niệm ngày xưa
Gửi vào đây một bài thơ cuối cùng…

Hình ảnh rưng rưng là sự xúc động mãnh liệt mà nhân vật trong thi khúc này cảm nhận được khi nhớ về người xưa đã khuất dấu. Trong lời than tuyệt vọng đó, chỉ còn biết gửi niềm tâm sự vào bài thơ cuối cùng này mà thôi…

Khi viết thành ca khúc, đoạn thơ này được nhạc sĩ Anh Bằng sửa lại 2 câu kết:

Rưng rưng phượng đỏ trên đầu
Tìm em anh biết tìm đâu bây giờ
Bây giờ tìm kiếm em đâu
Bây giờ thì mãi xa nhau…

Tự hỏi và cũng là tự trả lời. Một nỗi sầu dâng lên chất ngất. Tình học sinh trong sáng, thơ ngây và rất dễ phai phôi. Bởi vì từ đó trở về sau, trên bước đường đời dài đằng đẵng còn lại, mấy ai đoán biết trước sẽ có điều gì đang đón đợi mình. Cuộc đời mong manh như vậy, nên cuộc tình học sinh cũng hóa thành nhỏ bé và dễ rơi khỏi tầm tay.

Đông Kha (nhacxua.vn)