Bài hát hay

Câu chuyện về nàng Nguyễn Thị Mộng Thường trong bài hát bất hủ của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh mang tên Tình Thiên Thu rất quen thuộc với khán giả yêu nhạc vàng (tên đầy đủ của bài hát này là “Tình Thiên Thu của Nguyễn Thị Mộng Thường”).

Ca khúc “Tình Thiên Thu” kể một câu chuyện tình buồn được dàn dựng qua kịch phim “Mộng Thường” hoặc “Người Chết Trở Về” chiếu trên truyền hình năm 1974 tại miền Nam Việt Nam. Các diễn viên đóng trong phim kịch này là tác giả Nhật Trường – Trần Thiện thanh trong vai Phạm Thái và ca sĩ Thanh Lan trong vai Mộng Thường. Câu chuyện này được kể trên văn bản in trong tờ nhạc của “Tình Thiên Thu” như sau:

Thiếu úy Phạm Thái, một sĩ quan vừa mãn khoá trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt quen Nguyễn Thị Mộng Thường, một nữ tiếp viên hàng không, trên chuyến bay từ Đà Lạt trở về. Trong đêm Giáng Sinh 1971, hai người dự thánh lễ và yêu nhau. Sau đó, vào tháng 1 năm 1972, Phạm Thái được bổ nhiệm về Biệt Động Quân tại An Lộc. Vào tháng 4 năm 1972, sau một trận đánh dữ dội, Phạm Thái được ghi nhận là hy sinh. Nghe tin, M̀ộng Thường “như mất tất cả”. Nhưng rồi, Phạm Thái trở về. Hóa ra anh không chết mà chỉ bị thương nặng và được một bà sơ cứu sống. Phạm Thái hội ngộ với Mộng Thường, tình yêu “hồi sinh” và hai người chọn ngày đám cưới.

Phạm Thái được vinh thăng Trung úy. Anh mời Mộng Thường lên Lai Khê dự lễ vinh thăng. Mộng Thường đi chuyến xe đò Sài gòn – Lai Khê vào ngày 28-1-1973, một ngày sau ngày Hiệp định 1973 được ký. Không may, kẻ thù đặt mìn trên đoạn đường này. Xe đò chở Mộng Thường cán mìn và nàng tử nạn. Từ đó, Phạm Thái thường ngồi bên mộ Mộng Thường, nhìn trời cao để mong thấy nàng “mỉm cười trên cõi chết.”

Trên một số diễn đàn nhạc vàng, câu chuyện này được kể lại và được coi là câu chuyện có thật. Tuy nhiên, thật sự có câu chuyện như vậy ngoài đời hay không, người viết đã cố gắng tìm hiểu câu trả lời.

Trong bìa nhạc của tờ nhạc bài hát Tình Thiên Thu Của Nguyễn Thị Mộng Thường, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh không hề xác nhận đây là câu chuyện có thật. Thay vào đó, tác giả ghi rõ là: Cho phim kịch Mộng Thường. Trong nhiều bài hát của Trần Thiện Thanh, ông hay ghi lời đề tặng dưới tựa đề cho các nhân vật có thật, những người là cảm hứng để ông viết thành bài hát, như:

Bài Rừng Lá Thấp, ghi rằng: “Cho ANH HÙNG BÌNH LỢI/ Cố Đại Úy Vũ-Mạnh-Hùng/ Tiểu đoàn 3 Thủy Quân Lục Chiến.

Bài Anh Không Chết Đâu Anh: “Tiếc thương ca cho người mũ đỏ tên Đương.”

Bài Người Ở Lại Charlie: “tiếc thương ca cho NG. ĐÌNH BẢO.”

Ngoài ra, nhân vật Phạm Thái trong câu chuyện được mô tả trong phim kịch là tốt nghiệp Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam, Đà Lạt vào cuối năm 1971. Đó là khóa 24. Trong danh sách các tân sĩ quan tốt nghiệp khóa 24 của trường này, không có tên Phạm Thái. Chỉ có hai người tên Thái là Nguyễn Văn Thái và Dương Văn Thái (Xem danh sách tại đây: http://vobidalat.net/khoa24/danhsach.html ). Một cựu sĩ quan khóa 24 Võ Bị Quốc Gia Việt Nam là ông Nguyễn Phán, đã đề cập đến chuyện này trong một bài hồi ký về An Lộc đăng trên mạng. Thực ra, ông Nguyễn Phán còn tự hỏi không biết có phải Trần Thiện Thanh dùng nhân vật Phạm Thái trong phim kịch Nguyễn Thị Mộng Thường sau khi nghe chương trình phát thanh phỏng vấn ông và hai bạn đồng khóa sau một trận đánh. Ông Nguyễn Phán xác nhận là không có ai tên Phạm Thái trong khóa 24.

Với những tìm hiểu như trên, có thể khẳng định câu chuyện Phạm Thái – Mộng Thường không có thật, ít nhất là không có thật hoàn toàn theo đúng như chi tiết của phim kịch và trong lời nhạc. Tuy nhiên, không có nghĩa là câu chuyện trong bài hát này hoàn toàn là giả tưởng. Thời chiến tranh, có rất nhiều đôi uyên ương đã sinh ly tử biệt vì bom lửa chiến chinh giống như Phạm Thái và Mộng Thường.

Về phương diện âm nhạc, ca khúc này đã trở thành bất tử và sống với thời gian trong gần 50 năm qua, vì vậy câu chuyện về nàng Mộng Thường và chàng Phạm Thái có thật ở ngoài đời hay không, vốn không còn quan trọng. Hơn nữa, câu chuyện tình thê lương này có thể coi là câu chuyện điển hình cho hàng muôn ngàn câu chuyện tình tương tự có thật ở thời chiến trước đây.

Vẫn biết trên cõi đời
thường yêu thường mơ lứa đôi
Nếu biết sống giữa trời
tình yêu là con nước trôi

Trôi lang thang qua từng miền
Lúc êm ái xuôi đồng bằng.
Cũng có lúc thác cùng ghềnh
chia đường con nước êm

Mời bạn nghe chuyện thê lương
Khóc cho người lỡ yêu đương
Trời già nhưng còn ghen tuông
Cách chia người trót thương

Em xinh em tên Mộng Thường
mẹ gọi em bé xinh
Em tên em tên Mộng Thường
cha gọi em bé ngoan

Đến lúc biết mơ mộng
như những cô gái xuân nồng
Nàng yêu anh quân nhân Biệt Động
trong một ngày cuối đông

Chuyện tình trong thời giao tranh
vẫn như làn khói mong manh
Chàng về đơn vị xa xăm
nàng nghe nặng nhớ mong

Yêu nhau lúc triền miên khói lửa
Chuyện vui buồn ai biết ra sao
Nhìn quanh mình sao lắm thương đau

Khi không thấy người yêu trở lại
Tình yêu tìm không thấy ban mai
Người không tìm ra dấu tương lai

Nhưng không chết người trai khói lửa
Mà chết người gái nhỏ phương xa
Một xuân buồn có gió đông qua

Xin cho yêu trong Mộng Thường
nhưng mộng thường cũng tan
Xin cho đi chung một đường
sao định mệnh chắn ngang

Xin ghi tên chung thiệp hồng
Phút giây bỗng nghe ngỡ ngàng
Cô dâu chưa về nhà chồng
Ôi lạnh lùng nghĩa trang

Chàng thề không còn yêu ai
dẫu cho ngày tháng phôi phai
Nhiều lần chàng mộng liêu trai
Nàng hẹn chàng kiếp mai.

Trích theo nguồn Cao Đắc Tuấn